Kunnen we multitasken?

multitasking
Kunnen we multitasken?

Gepubliceerd: 22-5-2017

Laatste update: 16-01-2023

Whatsappen op de fiets, eten voor de televisie en handsfree bellen in de auto: we multitasken er massaal op los, de hele dag door. Maar is ons brein wel gebouwd op het uitvoeren van een aantal complexe taken tegelijk?

Redacteur: Saskia Wayenberg

Hoe werkt multitasken?

De term multitasking komt oorspronkelijk uit de computerwereld. Daar zijn meestal meerdere programma’s tegelijk actief op dezelfde processor. Mensen kunnen ook multitasken. Tenminste, als het eenvoudige handelingen zijn zoals strijken en tegelijkertijd naar de radio luisteren. Met andere woorden: je doet dingen als het ware op de automatische piloot. Simpele karweitjes waarvan je je niet van bewust bent dat je die tegelijkertijd aan het doen bent.

Als je steeds tussen twee taken wisselt die allebei veel aandacht vragen, ben je aan het switchtasken. Denk aan een vergadering en tegelijkertijd stiekem je mail bekijken en beantwoorden. Hierdoor neemt de kans op fouten toe. Ook kost het meer energie en concentratie én duurt het veel langer voor allebei de taken af zijn.

Neuropsychologe Margriet Sitskoorn legt uit dat we niet écht kunnen multitasken. Een testje met Eva Jinek laat zien dat twee dingen tegelijk doen niet altijd lukt.

Ons brein bestaat uit een werkgeheugen en een langetermijngeheugen. Het werkgeheugen kan één taak tegelijkertijd kan verwerken. Wanneer het werkgeheugen meerdere elementen moet uitvoeren dan verplaatst één van de elementen zich naar het langetermijngeheugen. Als de ene taak is afgerond schakelen we razendsnel naar de andere taak, die eerst moet worden ‘opgehaald’ uit het langetermijngeheugen. Deze schakeling kost ongeveer één zeventiende van een seconde.

Dat lijkt weinig, maar tijdens de schakeling nemen we helemaal geen informatie op. Een deel van ons brein blijft hangen bij de vorige taak waardoor je minder hersencapaciteit gebruiken voor je nieuwe taak. Het gevolg is dat onze hersenen trager werken en we meer fouten maken.

Zorgt switchtasken ervoor dat taken sneller af zijn?

Nee. Een switchtasker doet zo’n twee keer langer over een taak dan iemand die zich op een taak richt. Dat komt doordat ons brein slechts één ding actief kan beslissen en één taak kan ‘selecteren’ als prioriteit. Daarnaast moet je tijdens het switchen steeds weer opnieuw in the flow komen waardoor uiteindelijk ook veel tijd wordt verspild. 

multitasking_brein1

Doordat we tijdens het switchtasken meer van ons brein vragen, verbruiken we ook veel meer energie. Hoe vaker we van ‘task’ wisselen, hoe meer energie we verbruiken. We zijn dus ook vermoeider wanneer we veel multitasken dan wanneer we ons met slechts één taak bezighouden.

We multitasken meer dan ooit en dat heeft invloed op ons gedrag en ons brein. Verschillende recente studies laten zien dat onze werk- en studieprestaties lijden onder het vele multitasken.

Wat is media-multitasken?

Sinds de komst van de smartphone is multitasken steeds populairder geworden, en dat begint bij veel mensen al zodra de wekker ’s ochtends af gaat. ‘Even’ Facebook en Instagram doorscrollen en het laatste nieuws checken op je smartphone onder het genot van een kopje koffie met de televisie die op de achtergrond aan staat: media-multitasken is de term die we gebruiken voor de combinatie van meerdere media-activiteiten met een andere activiteit. De verleiding om even snel iets anders te doen is groot en we media-multitasken meer dan ooit. Dat komt ook omdat we hierdoor een kick krijgen. In onze hersenen komt dopamine vrij waar we steeds meer en meer van willen. Daarnaast speelt de angst dingen te missen: the fear of missing out (FOMO).

Psychiater Bram Bakker ziet social media als een groot probleem voor ons brein. Hele uitzending zien? Kijk op NPO Start.

Onderzoeken wijzen uit dat studenten die Facebook bekijken tijdens het studeren meer fouten maken dan studenten die dat niet doen. Ook scoren ze duidelijk lager op het tentamen dan studenten die niet op sociale media kijken.

Kunnen we echt maar één ding tegelijk?

Nee hoor, er zijn wel dingen die we tegelijk kunnen doen. Ons lichaam kan in feite goed multitasken, vaak zelfs zonder dat we het doorhebben: ademen, voedingsstoffen verwerken, bloed rondpompen en tegelijkertijd deze tekst lezen. Belangrijk is daarbij dat één taak bewust wordt uitgevoerd (in dit geval het lezen van de tekst) en de rest van de taken (naar muziek luisteren) onbewust gebeurt. Als dat het geval is, kun je prima dingen tegelijk doen.

Met heel veel oefening zijn we ook in staat om taken automatisch te doen. Een voorbeeld daarvan is autorijden. Gas geven, schakelen, sturen, remmen en tegelijkertijd het verkeer in de gaten houden: we voeren veel taken tegelijkertijd uit. Zolang één taak bewust wordt uitgevoerd en de andere taken automatisch gebeuren kún je dus multitasken. Maar dat is eerder uitzondering dan regel.

De jeugd van Willem II maakt gebruik van een speciale methode om technische handelingen te automatiseren.

In het kort

  • De term multitasking komt oorspronkelijk uit de computerwereld. Je bent aan het multitasken als je verschillende eenvoudige dingen tegelijk doet.

  • Wanneer we dénken te multitasken, zijn we eigenlijk aan het switchtasken. Het continu switchen van taak kost energie en is niet productief.

  • Een multitasker doet zo’n twee keer langer over een taak dan een singletasker. Dat komt doordat ons brein slechts één ding actief kan beslissen.

  • Ons lichaam kan in feite goed multitasken: ademen, voedingsstoffen verwerken, bloed rondpompen en tegelijkertijd een activiteit uitvoeren. Maar je kunt maar één taak met je volle aandacht tegelijk doen.

En je weet het!

Anderen het laten weten?

auteur

Door Saskia Wayenberg

Ook interessant

om te weten