Wat geloven de Jehovah's Getuigen?

Bijbelstudieklas van Jehovah's Getuigen
Wat geloven de Jehovah's Getuigen?

Gepubliceerd: 24-1-2018

Laatste update: 31-05-2022

Gaat de bel onverwachts op maandagavond? Dan is de kans groot dat er Jehovah’s Getuigen voor de deur staan. Nederland telt zo’n 30.000 Jehovah’s Getuigen die geloven dat alleen zij het ware geloof verkondigen. Ze stemmen niet, vieren geen Kerstmis of verjaardagen, weigeren dienstplicht en bloedtransfusies. Waarom? En wat is dan dat ware geloof van de Jehovah’s Getuigen?

Redacteur: Tess de Bruijn

Programma: Andere Tijden

Waar komen de Jehovah’s Getuigen vandaan?

Door ontevredenheid over de christelijke kerk wordt het in de negentiende eeuw in de Verenigde Staten steeds populairder om op individuele basis de Bijbel te bestuderen. Ook de Amerikaan Charles Taze Russell is in 1870 het vertrouwen in de christelijke kerk kwijt, als hij per toeval een lezing bijwoont van een adventistische kerk.

Geïnspireerd richt hij direct een eigen Bijbelstudieklas op en neemt de kernwaarden van het adventisme over: het geloof in de wederkomst van Jezus Christus en de komst van een eindtijd.

Krant
Voorpagina van de eerste editie van De Wachttoren

In 1879 richt Russell een tijdschrift op waarin tot op de dag van vandaag de resultaten van de Bijbelstudies worden gepubliceerd: De Wachttoren. Enkele jaren later, in 1884, komt daaruit het Wachttoren- Bijbel- en Traktaatgenootschap voort, het bestuur van de Jehovah’s Getuigen.

Wij volgen het voorbeeld van die eerste christenen en vinden dat huis aan huis prediken een goede manier is om mensen te bereiken.

Het Wachttorengenootschap

Wat geloven de Jehovah’s Getuigen?

Jehovah’s Getuigen geloven in een almachtige God, Jehovah. Voor het Wachttorengenootschap is Jezus Christus het grootste voorbeeld. Hij is de eerste die de medemens bekeerd heeft en is de grootste Getuige, maar hij is geen goddelijkheid.

Het Wachttorengenootschap ziet Jezus Christus namelijk niet als onderdeel van de heilige goddelijke drie-eenheid van Vader, Zoon (Jezus Christus) en de Heilige Geest. Dus Jezus Christus is geen God, maar verkondigt enkel zijn woord. De Heilige Geest is de kracht van God en is dus onderdeel van God.

De Bijbel bevat het woord van God, maar de bestaande Bijbelvertalingen zijn volgens Jehovah’s Getuigen te veel beïnvloed door heidense filosofieën. Daarom hebben ze een eigen Bijbel: De Nieuwe Wereldvertaling van de Bijbel.

Jezus Christus is de grootste getuige van de schepper Jehovah, oftewel van God. Jehovah’s Getuigen proberen net als Jezus Christus de medemens te bekeren. “Wij volgen het voorbeeld van die eerste christenen en vinden dat huis aan huis prediken een goede manier is om mensen te bereiken,” aldus het Wachttorengenootschap.

Hoe meer uren ‘veldwerk’ Jehovah’s Getuigen verrichten, waaronder het huis aan huis prediken, des te hoger in rang zij binnen de gemeenschap komen. Jehovah’s Getuigen die zo’n 130 uur veldwerk per maand verrichten zijn ‘speciale pioniers’, ‘gewone pioniers’ verrichten 70 uur en ‘tijdelijke pioniers’ 30 of 50 uur per maand.

Jehovah’s Getuigen weigeren bloedtransfusies. Het bloed vertegenwoordigt het leven dat God hen geschonken heeft.

Dit baseren ze op teksten in de Bijbel als: "Alleen vlees met zijn ziel — zijn bloed — moogt gij niet eten” (Genesis 9:3-4); en: “U moet zich onthouden van spijzen die aan de afgoden geofferd zijn, van bloed, van wat verstikt is en van ontucht. Als gij uzelf daarvoor in acht neemt, zal het u goed gaan”. (Handelingen 15:19-21).

Jehovah’s Getuigen weigeren ook voor hun kinderen een bloedtransfusie. Daarom komen zij niet in aanmerking om adoptieouder van een buitenlands kind te worden.

Wanneer een levensbedreigende situatie zich voordoet bij een minderjarig kind van Jehovah’s Getuigen dan kan de rechter de ouders tijdelijk uit de ouderlijke macht ontzetten. Maar dit kan alleen indien de arts ervan overtuigd is dat alleen een bloedtransfusie het kind kan redden.

Een bloedtransfusie kan een plek in het hemelse koninkrijk bedreigen wanneer het einde der tijden komt. En dus is de kans aanwezig dat een Jehovah’s Getuigen vroegtijdig overlijdt.

De Jehovah’s Getuigen geloven in een grote wederopstanding wanneer het einde der tijden aanbreekt: de verwoesting van al het kwaad op de aarde. ’De wereld die voorbijgaat’ is niet de aarde maar alle mensen in de wereld die niet naar Gods wil leven. Alle slechte mensen worden dus verwijderd, zodat zij die Jehovah, dus God, gehoorzamen kunnen blijven genieten van het leven op aarde. Het einde der tijden is dus iets positiefs. 

De gelovigen die het einde der tijden overleven, de Jehovah's Getuigen, bouwen de aarde tot het paradijs op samen met degenen die een 'wederopstanding' krijgen in het hemelse koninkrijk. Dit hemelse koninkrijk voert Jezus Christus in na het einde der tijden met de autoriteit van God. Maar er is enkel ruimte voor 144.000 gelovigen in dit hemelse koninkrijk. Niet alle Jehovah's Getuigen komen hier dus in terecht. Het is namelijk ook mogelijk voor de doden om na de wederopstanding terug te keren in dit hemelse koninkrijk. Die 144.000 zullen vervolgens een elite vormen die vanuit de hemel, samen met Christus, dat paradijs zullen besturen.

Waarom is het einde der tijden nabij?

Op basis van intensieve Bijbelstudie berekent de grondlegger van de Jehovah’s Getuigen Charles Taze Russell dat het einde der tijden in 1890 aanbreekt. De wereld zal volgens hem vergaan en Jezus Christus zal terugkeren naar aarde.

Als blijkt dat het einde der tijden toch niet in 1890 valt, herberekent Russell dit jaar op 1914. Hoewel dan de Eerste Wereldoorlog uitbreekt, blijft een groots einde der tijden uit.

Congres van Jehovah's Getuigen
Zaal na congres Jehovah's Getuigen, 1966

In 1915 herberekent Russell het einde der tijden wederom. Het jaartal 1914 duidt niet een totale ondergang van de wereld aan, maar het begin daarvan.

In 1914 wordt Jezus Koning in de hemel en verbant Satan naar de aarde. De woeste Satan maakt het leven op aarde onaangenaam tot Jehovah/God hem met de aarde vernietigt. We leven dus sindsdien in de laatste dagen op aarde. Russell overlijdt in 1916 op 64-jarige leeftijd.

Wat vinden Jehovah’s Getuigen van de dienstplicht?

De Eerste Wereldoorlog legt een lastige kwestie bloot, namelijk dat Jehovah’s Getuigen eigenlijk neutraal moeten zijn, maar dit gebeurt niet tijdens deze oorlog. Jehovah’s Getuigen respecteren de regering van het land waarin ze leven en houden zich aan de wet mits ze daarmee de regels van God niet overtreden.

Daarom stellen ze zich officieel neutraal op ten aanzien van politieke en militaire aangelegenheden. Ze gaan niet in militaire dienst en weigeren trouw te zweren aan een staat. Daarnaast dragen ze niet bij aan oorlogsvoering en gebruiken ze geen geweld.

religie
Een spreker bij de Speakers' Corner in het Hyde Park, 1947.

In 1914 is het Wachttorengenootschap nog niet eensgezind over deze kwestie en blijven niet alle Jehovah’s Getuigen strikt neutraal. In Nederland zijn dan nog geen Jehovah’s Getuigen actief, pas vanaf 1926 verschijnt De Wachttoren in het Nederlands. Enkele Jehovah’s Getuigen uit Duitsland gaan in het leger en prediken daar zelfs. De Wachttoren publiceert de brieven van de Jehovah’s Getuigen in het leger: van mariniers tot frontsoldaten.

Waarom vervolgen de nazi’s de Jehovah’s Getuigen?

Na de Eerste Wereldoorlog wordt de Wachttoren strenger over de neutraliteitskwestie. De Jehovah’s Getuigen weigeren vanaf dan ook deel te nemen aan de dienstplicht. Wanneer de Tweede Wereldoorlog uitbreekt, blijkt al snel dat de leer van het Wachttorengenootschap lijnrecht staat tegenover het nationaalsocialisme.

Jehovah’s Getuigen weigeren dienst te doen noch de Hitlergroet te brengen. Het ‘heil’ kan immers alleen van God komen. De nazi’s zien de Jehovah’s Getuigen als onderdeel van het internationale jodendom. Vanaf het moment dat Hitler aan de macht komt in 1933 tot 1945 vervolgen de Nazi’s de Jehovah’s Getuigen in Duitsland.

krant
Artikel in Volk en Vaderland over de Jehovah's Getuigen

Ook in Nederland verbiedt de Duitse bezetter de Jehovah’s Getuigen. Aan het begin van de bezetting zijn er slechts vijfhonderd Jehovah’s Getuigen actief in Nederland, maar dit aantal loopt tijdens de oorlog ondanks doelgerichte razzia’s op.

Omdat de Jehovah’s Getuigen alle vormen van dienst weigeren, hebben ze het erg zwaar in de concentratiekampen. De kampcommandanten maken onderscheid tussen de gevangenen en spelden bij de Jehovah’s Getuigen een paarse driehoek op. Bij weigering van dienst zijn stokslagen en fusillades aan de orde van de dag in de kampen.

De Jehovah’s Getuigen zijn de enigen die tijdens de oorlog vervolgd worden door de nazi’s puur vanwege hun religie. In de kampen krijgen zij wel de optie de Verleugnungs Erklarung te tekenen waarin ze het geloof afzweren en direct vrij kunnen komen, maar er is niet bekend of er Jehovah’s Getuigen zijn die dit gedaan hebben.  

Het aantal Jehovah’s Getuigen is bij de bevrijding flink toegenomen. In 1945 is het aantal Jehovah’s Getuigen van 500 tot wel 3100 gegroeid in Nederland. Tijdens de oorlog vinden in Nederland 468 arrestaties van Jehovah’s Getuigen plaats, daarvan overlijden 126 gelovigen in gevangenschap.

Weigeren Jehova's Getuigen na WO II ook de dienstplicht?

Na de oorlog is de dreiging van oorlog nog niet voorbij en kent Nederland een opkomstplicht voor de dienstplicht. Ook na de oorlog weigeren Jehovah's Getuigen de militaire dienstplicht op grond van gewetensbezwaren, omdat ze vanuit hun geloof neutraal willen blijven. 

Erkende gewetensbezwaarden die principieel elk geweld afwijzen krijgen sinds 1923 een vervangende dienstplicht opgelegd. Jehovah’s Getuigen kunnen deze dienst dan uitvoeren in de zorg of bij de overheid. Maar in 1952 trekt De Wachttoren ook die vervangende dienstplicht in twijfel en vanaf dan weigeren veel Jehovah’s Getuigen ook deze vervangende dienst.

Bankenbosch
Jehovah's Getuigen in gevangenis Bankenbosch

De overheid legt de zogenaamde ‘totaalweigeraars’ een gevangenisstraf van 21 maanden op. In het barakkenkamp Bankenbosch in Veenhuizen zitten de Jehovah’s Getuigen hun straf uit.

Hoewel ze er onder elkaar zijn en enige vrijheid krijgen, is het voor velen van hen een zware tijd. Jehovah’s Getuigen Ad van ’t Hoff en Peter de Graaf ontmoeten elkaar in Bankenbosch en vertellen daarover in Andere Tijden. Samen doen zij in Bankenbosch aan Bijbelstudie en wordt hun geloof alleen maar sterker.

De hele aflevering zien? Kijk op NPO Start.

Ook de staat zit met de Jehovah’s Getuigen en hun dienstplicht in de maag. Jonge jongens opsluiten omdat hun geweten hen ertoe brengt, telkens weer het hele strafproces doorlopen: het kost tijd en geld. De overheid wil er vanaf, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Want van wie is het geweten bezwaard genoeg? En van wie niet? En geldt dit dan ook voor niet-Jehovah’s Getuigen met bezwaren?

In 1974 komt er toch een uitzondering voor de Jehovah’s Getuigen en zwaait de laatste groep af in Bankenbosch. Hun gevangenisstraf wordt opgeschort, maar deze uitzondering wordt nooit helemaal wettelijk geregeld.

De hele aflevering zien? Kijk op NPO Start.

In 1997 is de opkomstplicht voor de dienstplicht opgeschort. Mocht de opkomstplicht ooit opnieuw ingaan, dan is niet officieel vastgelegd in de wet dat Jehovah’s Getuigen niet worden opgeroepen.

Waarom zou het einde der tijden in 1975 komen?

In de jaren zestig verkondigt De Wachttoren dat het einde der tijden in 1975 zal plaatsvinden. Het einde der tijden is in 1914 ingeluid en in 1975 zal het laatste oordeel plaatsvinden en zal de wereld ten onder gaan. De verwachtingen zijn hooggespannen.

In de jaren voorafgaand aan 1975 stoppen Jehovah’s Getuigen wereldwijd met werken, verkopen hun huis en prediken erop los. Het hemelse paradijs is ten slotte nabij. Het aantal Jehovah’s Getuigen neemt in de jaren tot 1975 in rap tempo toe, maar als het einde der tijden wederom uitblijft is de teleurstelling groot.

Het Wachttorengenootschap legt in eerste instantie de schuld bij de Jehovah’s Getuigen en hun interpretatie. Pas in 1980 geeft het Wachttorengenootschap toe te betreuren dat het zo mis is gegaan.

Waarom zijn er ongeveer 30.000 Jehovah’s Getuigen actief?

De komst van het internet biedt het internationale Wachttorengenootschap de uitgelezen kans zich goed te organiseren. Het Wachttorengenootschap verspreidt De Wachttoren in meer dan 300 talen zowel op papier als online.

Van apps tot een online televisiekanaal: de leer van de Jehovah’s Getuigen is overzichtelijk, centraal georganiseerd door het Wachttorengenootschap, terug te vinden op het internet. 

religie
Jehovah's Getuigen in Madrid, 2016

Het einde der tijden komt volgens sommige Jehovah’s Getuigen nu in 2034. Het Wachttorengenootschap brandt zijn vingers niet meer aan een concrete voorspelling. Maar we leven volgens hen wel nog steeds in de laatste dagen op aarde.

In het kort

  • De Amerikaan Charles Taze Russell sticht in 1870 het Wachttorengenootschap, het bestuur van de Jehovah’s Getuigen.

  • Jehovah’s Getuigen geloven dat sinds 1914 de laatste dagen tot het einde der tijden zijn aangebroken. 

  • Er is maar plaats voor 144.000 mensen in het hemelse koninkrijk na het einde der tijden, een goede gelovige maakt kans op een plek.

  • Jehovah’s Getuigen houden zich neutraal in militaire en politieke aangelegenheden en zijn tegen het gebruik van geweld.

  • Ook na de oorlog belanden Jehovah’s Getuigen nog achter de tralies door het weigeren van de dienstplicht.

  • Sinds 1974 worden de Jehovah's Getuigen niet meer voor de dienstplicht opgeroepen, maar deze uitzonderingspositie wordt nooit helemaal wettelijk geregeld.

  • Tot 1975 leven Jehovah's Getuigen wereldwijd toe naar het einde der tijden, maar komen bedrogen uit.

En je weet het!

Anderen het laten weten?

auteur

Door Tess de Bruijn

Ook interessant

om te weten